д-р Марија Крстевска: „Да се огледаме на западноевропските земји“

Д-р Марија Крстевска е дипломирана докторка по општа медицина, научен соработник за децата со ретки болести, избраник за стимул на идните медицински генерации. Во мај оваа година, таа беше панелист во дискусијата наменета за медицинските вештини организирана од Europe House Kriva Palanka по повод Денот на Европа, исто така зема учество и во изложбата „Новото лице на вештините“. Оваа млада и амбициозна докторка беше вклучена и во кампањата на проф.Пејкова за подигнување на свеста и спречување на повреди од пиротехничките средства за новогодишните празници. Во финални подготовки е нејзиниот прв научен труд кој ќе биде објавен и презентиран на конгрес во Пловдив. Ова е кратка кариерна биографија за личноста која во продолжение ни зборува за медицината, предизвиците и менталното здравје. Прочитајте!

RK: Здраво д-р Марија, честитки по повод неодамнешното дипломирање на Медицинскиот факултет во Скопје. Каков беше вашиот пат до тука? Што медицината бара за да тие две буквички „д-р“ стојат испред вашето име?

Марија: Благодарам Роберт. Патот до успехот во медицината не е ниту брз ниту едноставен, тоа е патување обележано со посветеност, издржливост и непоколеблива потрага по совршеност. Во светот на медицината, успехот не се мери само со бројот на дипломи или признанијата што ги красат нашите ѕидови. Успехот се дефинира од животите што ги допираме, удобноста што ја обезбедуваме и страдањето што го ублажуваме. Тоа е патување на доживотно учење и услуга, каде што секој чекор напред нѐ носи поблиску до благосостојбата на нашите пациенти. Да се биде успешен во медицината значи да се прифатат безбројните часови на студирање, непроспиените ноќи и моментите на неизвесност кога животите на нашите пациенти висат на конец. Се работи за поддршка на нашите колеги, славење на нивните достигнувања и пружање сочувствителна рака кога тие се соочуваат со сопствените предизвици. Заедно, ние не сме само лекари, ние сме мрежа на поединци обединети со заедничка цел – да ги подобриме животите на оние на кои им служиме. Често велам дека медицината е повик, привилегија и доживотна посветеност. Нашиот успех е изграден на темелите на доверба, етичка практика и длабоко чувство за цел. Тој се наоѓа во задоволството од знаењето дека дури и кога патот е напорен, правиме опиплива разлика во животите на луѓето.

RK: Како започна вашата приказна со медицината?

Марија: Мојот интерес за медицина првично беше поттикнат од длабоката фасцинација со човечкото тело и желбата да ја разберам науката за лекување. Од мала возраст ме привлекуваше биологијата и сложените системи кои го одржуваат функционирањето на нашите тела. Овој интерес прерасна во страст за позитивно влијание врз животите на луѓето и сфатив дека медицината е совршениот пат за тоа.

RK: Кога веќе одлучиш професијата да ја насочиш во тој правец, кои се предизвиците што медицината ги носи?

Марија: Медицината е предизвикувачка област поради неколку причини. Еден од најзначајните предизвици е постојаната потреба да се остане ажуриран со најновите достигнувања и истражувања. Природата на медицинската наука која постојано се развива, учењето никогаш не запира и секој пациент е единствена загатка за решавање.

Дополнително, често се појавуваат емоционални предизвици кога се работи за здравјето и благосостојбата на пациентите. Урамнотежувањето на емпатијата и професионализмот може да биде напорно, особено во тешки ситуации. И на крај, административните оптоварувања во современото здравство може да бидат доста исцрпувачки.

RK: Медицинското патување не завршува по шестгодишното студирање. Во кој правец на медицината планирате да се насочите, односно специјализирате?

Марија: Доста интересно, но во исто време и многу тешко прашање, а претпоставувам и тешка одлука која ќе треба да ја донесам во иднина. Сега за сега не би знаела конкретно да одговорам, а најверојатно текот на времето и околностите кои ќе се создадат во даден временски период ќе одлучат која ќе биде мојата идна област од потесен интерес. Но, мое мислење е дека медицината се сака во целост, а не само одредени нејзини сегменти. Секако постојат области кои повеќе привлекуваат нечие внимание од еден или друг аспект, но на крај мислам дека доколку работата како лекар се извршува совесно и со љубов сѐ друго останува во втор план. На крајот на краиштата медицината е тимска работа. Неопходно е лекарите од разни специјалности да бидат во постојана соработка меѓу себе.

RK: Од ваша перспектива, кои нешта ги сметате како недостатоци односно нешта што треба да се променат кога е студирањето медицина во прашање?
Марија: Мислам дека треба да се огледаме на западноевропските земји кои поголем акцент ставаат на практичниот дел отколку на теоретскиот, додека пак кај нас е обратно. За практикантски работи, студентите се финансиски поддржани од државата, што сметам дека е од голема полза бидејќи сите знаеме дека нашите студии траат навистина долго и ние сме доста долго лишени од можноста да сме финансиски независни од нашите родители.

RK: Од неодамна станавте и научен соработник за ретки болести, дали можете да ни кажете нешто повеќе околу тоа?
Марија: Животот со ретка болест е исполнет со уникатни предизвици што многумина не можат да ги сфатат. Секој од нив е доказ за непопустливата решителност на човечкиот дух да се бори. Тие ме научија дека храброста не е отсуство на страв туку подготвеност да се продолжи напред и покрај сѐ. Додека на тоа патување одиме заедно, да продолжиме да бидеме гласови на промени и поборници за свесност за ретки болести. Заедно можеме да го осветлиме патот кон подобро разбирање, рана дијагноза и подобрени третмани. Да го замениме стравот со знаење, изолацијата со заедница, неизвесноста со надеж и да изнајдеме сила од нашето единство и сочувство. Нивната храброст ме инспирира секој ден и токму честа е моја што сум дел од нивното патување, денес и засекогаш.

RK: Октомври е месец во кој се одбележува денот на менталното здравје. Според вас - зошто менталното здравје е важно за целокупната благосостојба?

Марија: Менталното здравје е од клучно значење бидејќи влијае на секој аспект од нашите животи. Тоа влијае на нашите односи, работните перформанси, физичкото здравје и способноста да се справиме со предизвиците. Доброто ментално здравје го подобрува квалитетот на нашиот живот и ни помага да водиме исполнет живот.

RK: Што е неопходно за одржување на ментална хигиена?

Марија: Постојат ефективни стратегии како ангажирање во редовна физичка активност, практикување техники за релаксација како медитација или длабоко дишење, одржување урамнотежена исхрана, соодветен сон, негување на социјалните врски и барање стручна помош кога е потребно... како и одржувањето рамнотежа помеѓу работата и животот се исто така клучни.

RK: Барањето стручна помош е навистина од суштинско значење. Сепак, често има стигма околу третманот за менталното здравје. Како можеме да работиме на намалување на истата?

Марија: Работните места можат да имплементираат политики кои даваат приоритет на менталното здравје, како што се флексибилно работно време, програми за помош на вработените и создавање на поддржувачка и инклузивна средина. Отворените разговори и образованието играат исто така значајна улога. Споделувањето лични приказни, промовирањето кампањи за подигање на свеста за менталното здравје и истакнувањето дека барањето помош е знак на сила може да помогне да се нормализираат дискусиите за менталното здравје и да се разбие стигмата.

RK: Како млад и успешен студент, пример и стимул за идните студенти по медицина, бевте дел од изложбата на Europe House Kriva Palanka по повод Денот на Европа 2023 која беше посветена на вештините. Кои квалитети треба да ги поседуваат поединците кои размислуваат за кариера во медицината?

Марија: Сметам дека не постои калап по кој треба да се вклопат, ниту еден профил на кој треба да наликуваат студентите по медицина и тоа е сосема во ред. Но, она што е неопходно е безусловна љубов кон тоа што го работат, одговорност, емпатија и алтруизам, како и дисциплина бидејќи сметам дека таа е мостот што ги поврзува нашите аспирации со нашите достигнувања.

На оние кои размислуваат за кариера во медицината, би им дала неколку совети. Прво, прегрнете го патувањето. Медицината е искуство за доживотно учење, а предизвиците со кои се соочувате ќе ве обликуваат во подобар, поемпатичен лекар. Побарајте ментори кои можат да ве водат и изложете се на различни искуства во областа. Запомнете дека секој пациент има уникатна приказна и вашата способност да се поврзете со него на човечко ниво е витална како и вашето медицинско знаење. И никогаш не се плашете да сонувате, а уште помалку и да работите на остварување на своите соништа зошто токму тоа ќе ве однесе на посакувата дестинација бидејќи - среќата ги следи токму најхрабрите.

RK: Се надевам дека оваа мотивација ќе допре и до некои личности што сѐ уште не се одлучни дали професионално да запливаат во медицинските области. Благодарам многу д-р Марија, за крај што би сакале да им порачате на вашите пациенти и вашите колеги?

Марија: Како лекар, сакам да ги охрабрам да преземат активна улога во нивното здравје. Посветеност и редовни прегледи, придржување кон дадена терапија, урамнотежена исхрана, физичка активност и управување со стресот, адекватни течности - се клучни за нивната благосостојба. Партнерството помеѓу нив и нивниот здравствен тим е од фундаментално значење за нивното здравје, кое всушност е и најдрагоценото, најприоритетното нешто што го поседуваме.

За моите колеги, медицински професионалци, никогаш да не заборават на длабокото влијание што го имаат и нека нивното патување во медицината биде со континуиран раст и безграничен успех.